Thực tế từng xảy ra nhiều ca đột tử do ngủ trên xe ô tô, vậy vì sao ngủ trong xe ô tô bật điều hòa dễ gây tử vong?
Đúng như bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng từ Trung tâm Oxy cao áp Việt – Nga (Bộ Quốc phòng) đã chỉ ra, việc ngủ trên ô tô khi xe dừng, đỗ thực sự nguy hiểm, tuy nhiên, hiện nay nhiều người vẫn chưa thực sự nhận thức được vấn đề này.
Vì sao ngủ trong xe ô tô bật điều hòa dễ gây tử vong?
Bổ sung từ PGS.TS Đàm Hoàng Phúc của Đại học Bách Khoa Hà Nội. Quả thực, quá trình hoạt động của động cơ ô tô liên quan đến việc đốt cháy nhiên liệu (xăng, diesel) và không khí, tạo ra khí thải CO2 và CO (carbon monoxide). Việc hít phải nhiều khí CO có thể gây ngạt, ngộ độc và gây mê man, thậm chí dẫn đến tử vong. Nguy cơ này tăng lên đặc biệt khi ngủ trong ô tô đỗ trong một không gian kín, nơi không có thông gió và vẫn tiếp tục nổ máy.
Advertisement
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cũng giải thích rằng, mặc dù ô tô có thể được coi như một hộp kín khi đóng cửa, nhưng thực tế nó vẫn có các lỗ hở, khe thông khí nhỏ để trao đổi không khí với bên ngoài. Tuy nhiên, việc đủ lượng không khí tươi và thông gió trong không gian nhỏ của ô tô đỗ không đảm bảo, đặc biệt khi đỗ xe trong những nơi kín, ít gió hoặc không có luồng gió lưu thông.
Do đó, ngủ trong ô tô khi đỗ có thể tạo ra một môi trường có nguy cơ cao hơn bị ngạt khí do sự tích tụ của CO trong không gian nhỏ và không có nguồn khí tươi đủ để thở. Việc này có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe và đưa đến hậu quả nghiêm trọng, bao gồm tử vong.
Khi xe đang chạy, dù chỉ lấy gió trong, vẫn có sự lưu thông không khí thông qua các khe hở, đó là lý do tại sao không có tích tụ CO và CO2 trong xe khi điều hòa hoạt động. Ngược lại, khi đỗ xe trong một không gian kín và nổ máy khi ngủ, xe sẽ tiêu thụ dần lượng oxy để duy trì quá trình đốt cháy và sinh ra CO2 và CO. Như vậy, việc đóng kín cửa xe sẽ tạo ra sự cô lập và phủ lớp khí CO trong không gian ô tô, không quan trọng cửa kính có được mở hở hay đóng kín, mà vẫn có nguy cơ nguy hiểm.
Khi hít phải một lượng khí CO đáng kể trong không khí, có thể dẫn đến tình trạng ngạt thậm chí hôn mê và tử vong khi ngủ trên ô tô. Do đó, khi ngủ trong ô tô, nếu cần bật điều hòa, hãy mở hé cửa kính để tạo sự lưu thông không khí và đảm bảo cung cấp đủ oxy trong không gian ô tô.
Ngủ trên xe ô tô bật điều hòa tiềm ẩn nhiều nguy hiểm
Vì sao CO nguy hiểm?
Đúng, thông tin của bác sĩ Hoàng là chính xác. Trong quá trình hô hấp, hồng cầu chịu trách nhiệm vận chuyển oxy đến các tế bào trong cơ thể thông qua chất hemoglobin. Mỗi phân tử hemoglobin như một chiếc xe tải để vận chuyển oxy.
Advertisement
Trong điều kiện bình thường, oxy được vận chuyển trong máu động mạch dưới hai dạng. Một phần lớn oxy (khoảng 96-97%) kết hợp với hemoglobin và một phần nhỏ (khoảng 3-4%) hoà tan trong máu.
Khi khí CO xâm nhập qua đường hô hấp, nó sẽ nhanh chóng kết hợp với hemoglobin và tạo thành một hợp chất rất bền. Điều này có nghĩa là CO chiếm chỗ trống trên các phân tử hemoglobin và gắn kết chặt. Kết quả là các phân tử hemoglobin không còn khả năng vận chuyển oxy. Cơ thể sẽ bị thiếu oxy và dẫn đến tình trạng ngạt thở và tử vong.
Đó là lý do tại sao ngạt khí CO trong không gian ô tô là một nguy cơ nghiêm trọng. Các phân tử hemoglobin bị chiếm chỗ bởi CO, không thể vận chuyển oxy, dẫn đến sự thiếu hụt oxy trong cơ thể và tình trạng tử vong.
Khí CO là một chất khí không màu, không mùi, và không có vị, do đó nạn nhân rơi vào tình trạng ngộ độc một cách âm thầm mà không có dấu hiệu cảnh báo rõ ràng. Điều này làm cho nguy hiểm của khí CO trở nên nguy hiểm hơn, vì nạn nhân có thể không nhận ra nguy cơ và không kịp thời phát hiện và ứng phó với tình huống.
Các chuyên gia và cơ quan chức năng khuyến nghị mạnh mẽ không nên ngủ trong ô tô khi mất điện hoặc đỗ xe trong những điều kiện không an toàn. Trong tình huống như hiện nay với nhiệt độ cao kéo dài và tình trạng cắt điện thường xuyên, nguy cơ ngạt khí CO trong ô tô càng cao. Vì vậy, chúng ta cần nhận thức và chú ý đến các nguy cơ này và luôn đảm bảo an toàn khi sử dụng ô tô trong môi trường không an toàn hoặc khi có sự cắt điện.